മാലിന്യ സംസ്കരണ പ്ലാന്റുകൾ ജനങ്ങൾക്ക് ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാക്കാതെ, പ്രത്യേകിച്ച് ദുർഗന്ധം പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതെ പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നത് ഇന്ന് പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ സഹായത്തോടെ സാധ്യമാണ്. 100% മണം ഇല്ലാതാക്കുക എന്നത് പ്രായോഗികമായി വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണെങ്കിലും, 99% വരെ ദുർഗന്ധം നിയന്ത്രിച്ച് പ്ലാന്റുകൾ പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ കഴിയും.
ഇതിനുള്ള പ്രധാന തന്ത്രങ്ങളും സാങ്കേതികവിദ്യകളും താഴെ വിശദീകരിക്കുന്നു.
1. ദുർഗന്ധം വരാതിരിക്കാനുള്ള അടിസ്ഥാന തന്ത്രങ്ങൾ
ഏത് സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനേക്കാളും പ്രധാനം ഈ അടിസ്ഥാന കാര്യങ്ങൾ ഉറപ്പുവരുത്തുക എന്നതാണ്.
- ഉറവിടത്തിൽ തന്നെ വേർതിരിക്കൽ (Source Segregation): ഇതാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനം. ജൈവ മാലിന്യം (അടുക്കള മാലിന്യം), പ്ലാസ്റ്റിക് പോലുള്ള അജൈവ മാലിന്യം, അപകടകരമായ മാലിന്യം (ബാറ്ററി, മരുന്ന്) എന്നിവ വീടുകളിൽ നിന്നുതന്നെ വെവ്വേറെ ശേഖരിക്കണം. ദുർഗന്ധം ഉണ്ടാക്കുന്നത് പ്രധാനമായും ജൈവ മാലിന്യങ്ങൾ അഴുകുമ്പോഴാണ്. ഇവ വേർതിരിച്ചാൽ തന്നെ പകുതി പ്രശ്നം തീർന്നു.
- അടച്ചുറപ്പുള്ള സംവിധാനം (Enclosed Facility): മാലിന്യം കൊണ്ടുവരുന്നതും, തരം തിരിക്കുന്നതും, സംസ്കരിക്കുന്നതും പൂർണ്ണമായും അടച്ചുകെട്ടിയ കെട്ടിടങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ആയിരിക്കണം. തുറന്ന സ്ഥലത്ത് മാലിന്യം കൂട്ടിയിടുന്നത് പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കണം.
- നെഗറ്റീവ് എയർ പ്രഷർ (Negative Air Pressure): ഇത് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു എഞ്ചിനീയറിംഗ് തന്ത്രമാണ്. പ്ലാന്റ് കെട്ടിടത്തിനകത്തെ വായു മർദ്ദം പുറത്തുള്ളതിനേക്കാൾ അല്പം കുറച്ചു നിർത്തുന്നു. ഇതുമൂലം, വാതിലുകളോ മറ്റ് തുറന്ന ഭാഗങ്ങളോ ഉണ്ടായാൽ പോലും, വായു പുറത്തുനിന്ന് അകത്തേക്ക് മാത്രമേ പ്രവേശിക്കുകയുള്ളൂ; മണമുള്ള വായു അകത്തുനിന്ന് പുറത്തേക്ക് പോകില്ല.
2. ദുർഗന്ധം സംസ്കരിക്കുന്ന പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ (Air Treatment)
പ്ലാന്റിനകത്ത് രൂപപ്പെടുന്ന ദുർഗന്ധമുള്ള വായു (നെഗറ്റീവ് പ്രഷർ വഴി) പ്രത്യേക ഫാനുകൾ ഉപയോഗിച്ച് വലിച്ചെടുത്ത് ശുദ്ധീകരിച്ച ശേഷമാണ് പുറത്തുവിടുന്നത്. ഇതിനായി പല സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു:
1. ബയോഫിൽറ്ററുകൾ (Biofilters)
ഇത് ഏറ്റവും പാരിസ്ഥിതിക സൗഹൃദവും ചെലവ് കുറഞ്ഞതുമായ രീതിയാണ്. ദുർഗന്ധമുള്ള വായുവിനെ മരക്കഷ്ണങ്ങൾ, കമ്പോസ്റ്റ്, ചകിരിച്ചോറ് എന്നിവ നിറച്ച ഒരു വലിയ ബെഡ്ഡിലൂടെ കടത്തിവിടുന്നു. ഈ മീഡിയത്തിൽ വസിക്കുന്ന സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ (Bacteria) വായുവിലെ ദുർഗന്ധത്തിന് കാരണമാകുന്ന രാസവസ്തുക്കളെ (ഹൈഡ്രജൻ സൾഫൈഡ്, അമോണിയ) 'ആഹാരമാക്കി' വിഘടിപ്പിക്കുന്നു. പുറത്തുവരുന്ന വായുവിന് മണമുണ്ടാവില്ല.
2. കെമിക്കൽ സ്‌ക്രബ്ബറുകൾ (Chemical Scrubbers)
വ്യാവസായിക പ്ലാന്റുകളിൽ ഇത് സാധാരണമാണ്. ദുർഗന്ധമുള്ള വായുവിനെ ആസിഡ് അല്ലെങ്കിൽ ആൽക്കലി ലായനികളിലൂടെ സ്പ്രേ ചെയ്ത് കടത്തിവിടുന്നു. ഈ രാസലായനികൾ ദുർഗന്ധ വാതകങ്ങളുമായി പ്രവർത്തിച്ച് അവയെ നിർവീര്യമാക്കുന്നു. വളരെ വേഗത്തിൽ ഫലം തരുന്ന രീതിയാണിത്.
3. ആക്ടിവേറ്റഡ് കാർബൺ (Activated Carbon)
വായുവിലെ ദുർഗന്ധ കണികകളെ വലിച്ചെടുക്കാൻ (Adsorption) കഴിവുള്ള പ്രത്യേകതരം കാർബൺ ഫിൽറ്ററുകളിലൂടെ വായു കടത്തിവിടുന്നു. ഇത് വളരെ ഫലപ്രദമാണ്, എന്നാൽ കാർബൺ ഫിൽറ്ററുകൾ നിശ്ചിത സമയത്തിനുള്ളിൽ മാറ്റേണ്ടതുണ്ട്.
3. കേരളത്തിന് അനുയോജ്യമായ ആധുനിക സംസ്കരണ രീതികൾ
കേരളത്തിലെ മാലിന്യത്തിൽ 60-70% ജൈവമാലിന്യമാണ് (Wet Waste). ഇതിനെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ അനുയോജ്യമായ, ദുർഗന്ധം ഉണ്ടാക്കാത്ത സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഇവയാണ്:
1. ബയോ-മെതനേഷൻ / അനറോബിക് ഡൈജഷൻ (Anaerobic Digestion - AD)
ജൈവ മാലിന്യങ്ങളെ ഓക്സിജന്റെ അഭാവത്തിൽ (Anaerobic) ബാക്ടീരിയകളെ ഉപയോഗിച്ച് വിഘടിപ്പിക്കുന്ന രീതിയാണിത്.
പ്രവർത്തനം: മാലിന്യം പൂർണ്ണമായും അടച്ചുറപ്പുള്ള വലിയ ടാങ്കുകളിലാണ് (ഡൈജസ്റ്ററുകൾ) നിക്ഷേപിക്കുന്നത്.
ഗുണങ്ങൾ:
ദുർഗന്ധ നിയന്ത്രണം: പ്രക്രിയ നടക്കുന്നത് അടഞ്ഞ ടാങ്കിലായതിനാൽ മണം പുറത്തുവരില്ല.
ഊർജ്ജ ഉത്പാദനം: ഇതിൽ നിന്ന് 'ബയോഗ്യാസ്' (മീഥേൻ) ലഭിക്കുന്നു, ഇത് പാചകത്തിനോ വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കാനോ ഉപയോഗിക്കാം.
വളം: ബാക്കി വരുന്ന സ്ലറി (ഡൈജസ്റ്റേറ്റ്) ഉയർന്ന നിലവാരമുള്ള ജൈവവളമാണ്.
കേരളത്തിൽ: കേരളത്തിലെ ഉയർന്ന ജൈവമാലിന്യത്തിന് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ മാർഗമാണിത്. പല നഗരസഭകളിലും ഇത് വിജയകരമായി നടപ്പാക്കുന്നുണ്ട്.
2. ഇൻ-വെസൽ കമ്പോസ്റ്റിംഗ് (In-Vessel Composting - IVC)
തുറന്ന സ്ഥലത്ത് കമ്പോസ്റ്റ് ഉണ്ടാക്കുന്നതിന് പകരമായി, അടച്ചുകെട്ടിയ കണ്ടെയ്‌നറുകളിലോ ടണലുകളിലോ കമ്പോസ്റ്റിംഗ് നടത്തുന്ന രീതി.
പ്രവർത്തനം: ജൈവ മാലിന്യം ഈ കണ്ടെയ്‌നറുകളിൽ നിറയ്ക്കുന്നു. താപനില, ഈർപ്പം, ഓക്സിജൻ എന്നിവ കമ്പ്യൂട്ടർ സഹായത്തോടെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനാൽ വളരെ വേഗത്തിൽ (2-3 ആഴ്ച) കമ്പോസ്റ്റ് തയ്യാറാകുന്നു.
ദുർഗന്ധ നിയന്ത്രണം: ഈ കണ്ടെയ്‌നറുകളിൽ നിന്ന് പുറത്തുവരുന്ന വായു നേരത്തെ പറഞ്ഞ 'ബയോഫിൽറ്റർ' അല്ലെങ്കിൽ 'സ്ക്രബ്ബർ' വഴി ശുദ്ധീകരിച്ചാണ് പുറത്തുവിടുന്നത്.
3. വേസ്റ്റ്-ടു-എനർജി (Waste-to-Energy - WtE) പ്ലാന്റുകൾ
വേർതിരിച്ചെടുത്ത അജൈവ മാലിന്യങ്ങളിൽ (പ്ലാസ്റ്റിക്, പേപ്പർ, തുണി പോലുള്ളവ) പുനരുപയോഗിക്കാൻ കഴിയാത്തവ മാത്രം ഉയർന്ന താപനിലയിൽ (850°C ന് മുകളിൽ) കത്തിച്ച് വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന പ്ലാന്റുകളാണിത്.
ദുർഗന്ധ നിയന്ത്രണം:
മാലിന്യം സൂക്ഷിക്കുന്ന ബങ്കർ (Bunker) പൂർണ്ണമായും അടച്ചിരിക്കും.
ഈ ബങ്കറിൽ നിന്നുള്ള ദുർഗന്ധമുള്ള വായു വലിച്ചെടുത്ത് പ്ലാന്റിലെ ഫർണസിലേക്ക് (തീച്ചൂള) ഇന്ധനമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
അതിശക്തമായ ചൂടിൽ (850°C - 1000°C) എല്ലാ ദുർഗന്ധ വാതകങ്ങളും പൂർണ്ണമായും നശിച്ചുപോകുന്നു.
ശ്രദ്ധിക്കാൻ: WtE പ്ലാന്റുകൾ ജൈവമാലിന്യം (പഴകിയ ഭക്ഷണം) കത്തിക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തതല്ല. അങ്ങനെ ചെയ്താൽ കാര്യക്ഷമത കുറയുകയും മലിനീകരണം കൂടുകയും ചെയ്യും. അതിനാൽ ഉറവിട വേർതിരിക്കൽ ഇവിടെയും നിർബന്ധമാണ്.
4. കേരളത്തിൽ ഇത് എങ്ങനെ വിജയകരമായി നടപ്പാക്കാം?
സാങ്കേതികവിദ്യ മാത്രം വിചാരിച്ചാൽ മാലിന്യ സംസ്കരണം വിജയിക്കില്ല. കേരളത്തിന്റെ സാഹചര്യത്തിൽ ഇവ കൂടി ഉറപ്പാക്കണം:
കർശനമായ ഉറവിട വേർതിരിക്കൽ: നിയമപരമായും ബോധവൽക്കരണത്തിലൂടെയും ഇത് 100% നടപ്പാക്കുക. പ്ലാന്റിലേക്ക് വേർതിരിക്കാത്ത മാലിന്യം പ്രവേശിപ്പിക്കരുത്.
വികേന്ദ്രീകൃത മാതൃക (Decentralized Model): ഒരു നഗരത്തിലെ മുഴുവൻ മാലിന്യവും ഒരൊറ്റ മെഗാ പ്ലാന്റിൽ കൊണ്ടുവരുന്നതിന് പകരം, ഓരോ സോണുകളിലും / മുനിസിപ്പാലിറ്റികളിലും ചെറിയ, കാര്യക്ഷമമായ പ്ലാന്റുകൾ (ഉദാഹരണത്തിന് ബയോ-മെതനേഷൻ പ്ലാന്റുകൾ) സ്ഥാപിക്കുക. ഇത് ഗതാഗത പ്രശ്നങ്ങളും കുറയ്ക്കും.
ശരിയായ സാങ്കേതികവിദ്യ: കേരളത്തിലെ 'നനഞ്ഞ' മാലിന്യത്തിന് (Wet Waste) ബയോ-മെതനേഷൻ അല്ലെങ്കിൽ ഇൻ-വെസൽ കമ്പോസ്റ്റിംഗ് ഉപയോഗിക്കുക. പുനരുപയോഗം കഴിയാത്ത 'ഉണങ്ങിയ' മാലിന്യത്തിന് (Dry Waste) മാത്രം വേസ്റ്റ്-ടു-എനർജി പ്ലാന്റുകൾ പരിഗണിക്കുക.
സുതാര്യതയും നിരീക്ഷണവും: പ്ലാന്റിന് ചുറ്റും തുടർച്ചയായ വായു ഗുണനിലവാര നിരീക്ഷണ സംവിധാനങ്ങൾ (Air Quality Monitors) സ്ഥാപിക്കുക. ഇതിന്റെ ഫലം പൊതുജനങ്ങൾക്ക് ഓൺലൈനായി കാണാൻ സൗകര്യമൊരുക്കുക. ഇത് ജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം ആർജിക്കാൻ സഹായിക്കും.
ബഫർ സോൺ (Buffer Zone): പ്ലാന്റുകൾ ജനവാസ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്ന് അല്പം അകലെ സ്ഥാപിക്കുകയും, പ്ലാന്റിന് ചുറ്റും മരങ്ങൾ വെച്ചുപിടിപ്പിച്ച് ഒരു ഹരിത വലയം (Green Belt) സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യുക.
ചുരുക്കത്തിൽ, കർശനമായ ഉറവിട വേർതിരിക്കൽ, ശരിയായ ആധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യ (ബയോ-മെതനേഷൻ/IVC), കാര്യക്ഷമമായ ദുർഗന്ധ നിയന്ത്രണ സംവിധാനങ്ങൾ** (ബയോഫിൽറ്റർ/സ്ക്രബ്ബർ) എന്നിവ സംയോജിപ്പിച്ചാൽ കേരളത്തിലും മാലിന്യ പ്ലാന്റുകൾ ജനങ്ങൾക്ക് ഒരു ബുദ്ധിമുട്ടും ദുർഗന്ധവും ഇല്ലാതെ വിജയകരമായി പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ സാധിക്കും.
